Jakie kruszywa występują w składzie betonu?

Beton jest kompozytowym materiałem budowlanym, składającym się ze spoiwa, wypełniacza, wody oraz domieszek i dodatków, nadających specyficzne właściwości. Recepturę mieszanki betonowej dobiera się zgodnie z oczekiwanymi parametrami wytrzymałościowymi oraz odpornościowymi. Niemal 70% objętości betonu to kruszywo.

Podstawowy podział kruszyw

Kruszywa do betonu klasyfikujemy ze względu na pochodzenie. Zgodnie z tym kryterium kruszywa dzielą się na naturalne, sztuczne oraz pochodzące z recyklingu. Kruszywa sztuczne to żużel, keramzyt, szkło piankowe i popiołoporyt. Kruszywa naturalne dzielą się na łamane oraz żwirowe. Do kruszyw łamanych, czyli grysu, zaliczamy granit, marmur, bazalt, gnejs, wapień i dolomit. Natomiast kruszywa żwirowe to piaski i żwiry. Kruszywo łamane pochodzi z kamieniołomów, a żwirowe ze żwirowisk. Kruszywa lekkie z kolei, czyli posiadające ciężar właściwy mniejszy niż 2000 kg/m3, możemy podzielić na naturalne (pumeks, tufoporyt, węglanoporyt), sztuczne (perlit, keramzyt, szkło piankowe, popiołoporyt), pochodzące z recyklingu oraz odpadowe (żużel paleniskowy i łupkoporyt). 

Zalecane właściwości kruszyw

Kruszywo musi być trwałe, mało-nasiąkliwe oraz mrozoodporne. Jego wytrzymałość na ściskanie musi być większa niż przygotowywanego betonu, najlepiej dwukrotnie. Skała, z której pozyskuje się kruszywo, nie może być zwietrzała ani zawierać gliny lub iłowiu. Kruszywo musi być także pozbawione zanieczyszczeń organicznych. Zwłaszcza piasek nie może posiadać domieszek gliniastych, bowiem bardzo niekorzystnie będzie to później wpływać na właściwości betonu. Żwir, jako składnik kruszywa do betonu, może być rzeczny lub pochodzić ze złóż gruntowych. Do przygotowania betonu zazwyczaj używa się mieszaniny żwiru i piasku, należy jednak pamiętać o prawidłowych proporcjach. Z tego względu żwir i piasek lepiej zamawiać oddzielnie. Proporcje żwiru do piasku mogą być różne, ponieważ uzależnione są od receptury danej mieszanki betonowej, ale najczęściej stosuje się 3:2 lub 2:1. Ilość piasku nie powinna być większa niż żwiru, bo taka sytuacja generuje konieczność dodania większej ilości cementu. W mieszance betonowej piaski pełnią funkcję stabilizującą, natomiast żwiry stanowią wypełnienie objętościowe. Należy również zwrócić uwagę, aby w żwirze nie znajdowały się takie zanieczyszczenia, jak kawałki gruzu ceglanego, drewna, węgla itp. Podczas przygotowywania betonu bardzo istotne znacznie ma również wielkość ziaren kruszywa. Przykładowo, w budownictwie jednorodzinnym nie stosuje się ziaren większych niż 40 milimetrów. W zależności od uziarnienia kruszywo dzieli się na drobne (do 4mm), grube (do 36 mm) oraz bardzo grube (do 250 mm).